Τα δάκρυα είναι ο φυσικός τρόπος του οργανισμού μας να κρατά τα μάτια μας καθαρά και προστατευμένα. Υπάρχει, όμως, περίπτωση αυτός ο μηχανισμός να μη λειτουργεί σωστά και τα δάκρυα να λιμνάζουν στο μάτι μας ή να ρέουν ακατάσχετα. Ποιες μπορεί να είναι οι αιτίες γι’ αυτό και πώς αντιμετωπίζονται;
Η δακρύρροια μπορεί να είναι πολύ ενοχλητική καθώς θολώνει την όραση, ενώ οι ασθενείς χρειάζεται να σκουπίζουν τα μάτια τους, σε ορισμένες περιπτώσεις σχεδόν συνεχώς. Αρκετοί ασθενείς και ιατροί δεν γνωρίζουν ότι η δακρύρροια αντιμετωπίζεται με επιτυχία με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους.
Πώς, όμως, παράγονται και παροχετεύονται τα δάκρυα; Τα δάκρυα παράγονται από τον κύριο δακρυϊκό αδένα, ο οποίος βρίσκεται κάτω από το άνω βλέφαρο. Κάθε ανοιγοκλείσιμο των βλεφάρων, που πρέπει να είναι στη σωστή ανατομική θέση, απλώνει τα δάκρυα πάνω στην επιφάνεια του οφθαλμού, μεταφέροντάς τα προς την έσω γωνία του ματιού. Εκεί βρίσκονται τα δακρυϊκά στόμια, από τα οποία τα δάκρυα οδηγούνται στο δακρυϊκό ασκό και από εκεί εισέρχονται στο ρινοδακρυϊκό πόρο, ο οποίος παροχετεύει τα δάκρυα μέσα στη μύτη.
Οι αιτίες
Το μάτι μπορεί να δακρύζει ακριβώς επειδή ίσως είναι ερεθισμένο από βλεφαρίτιδα ή αλλεργία των ματιών ή από το σύνδρομο ξηρού οφθαλμού, κατά το οποίο το μάτι στεγνώνει όταν κοιτάζουμε σε μία οθόνη και αντανακλαστικά υπερπαράγει δάκρυα. Άλλο αίτιο είναι η ανώμαλη θέση των βλεφάρων, όπως συμβαίνει όταν αυτά είναι χαλαρά, σε πάρεση προσωπικού νεύρου (π.χ. από ψύξη) είτε γυρίζουν προς τα μέσα (εντρόπιο βλεφάρου). Άλλα αίτια είναι οι όγκοι των βλεφάρων, τραύμα ή συγγενή ελλείμματα βλεφάρου.
Έπειτα από πάρεση του προσωπικού νεύρου μπορεί να δακρύζει ο ασθενής την ώρα ενός γεύματος, εμφανίζοντας τα «κροκοδείλια δάκρυα», κάτι που διορθώνεται με μπότοξ. Επίσης, ασθενείς με θυρεοειδική νόσο του οφθαλμού - εξόφθαλμο μπορεί επίσης να δακρύζουν. Ανάλογα με την περίπτωση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η φλεγμονή, που λέγεται βλεφαρίτιδα ή ξηροφθαλμία, ή και να γίνει επέμβαση αποκατάστασης της θέσης των βλεφάρων. Αυτή η επέμβαση μπορεί να συνδυαστεί και με βλεφαροπλαστική.
Μία άλλη συχνή αιτία που τα δάκρυα ξεχειλίζουν είναι όταν ο πόρος που οδηγεί τα δάκρυα από το μάτι προς τη ρινική κοιλότητα είναι είτε στενωμένος είτε φραγμένος (σε παιδιά και σε ενήλικες).
Η κατάσταση αυτή μπορεί να είναι σοβαρή, γιατί, πέρα από το γεγονός ότι επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ασθενούς, μπορεί να προκαλέσει δακρυοκυστίτιδα, δηλαδή να δημιουργηθεί φλεγμονή στον ασκό που φιλοξενεί τα δάκρυα. Έτσι, εκεί ακριβώς αρχίζει να μαζεύεται πύο, το οποίο κυκλοφορεί πάνω στο μάτι και μπορεί να δημιουργηθεί απόστημα στον κερατοειδή, το οποίο μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε διάτρηση του ματιού. Να σημειώσουμε ότι, αν κάποιος ασθενής θέλει να κάνει επέμβαση καταρράκτη, θα πρέπει πρώτα να διορθώσει το πρόβλημα της δακρύρροιας, αν έχει.
Η θεραπεία
Η προφανής ερώτηση είναι αν υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης του αποφραγμένου δακρυϊκού πόρου. Η απάντηση είναι καταφατική: οι ασθενείς που για χρόνια φοβούνταν να κάνουν επέμβαση, μπορούν πλέον να την κάνουν με μια πρωτοποριακή μέθοδο – τεχνική, που έχει χτιστεί σε αρκετά χρόνια πείρας και λέγεται ενδοσκοπική ασκορινοστομία. Ο σκοπός αυτής της επέμβασης είναι, από τη στιγμή που ο ρινοδακρυϊκός πόρος είναι αποφραγμένος, να δημιουργηθεί μια νέα παροχέτευση δακρύων ανάμεσα στο δακρυϊκό ασκό και το εσωτερικό της μύτης, μέσω μιας παράκαμψης (bypass) πιο ψηλά από το επίπεδο της απόφραξης του ρινοδακρυϊκού πόρου.
Με την τεχνική αυτή εισάγονται με μια μικρή κάμερα, με ένα ενδοσκόπιο μέσα από τη μύτη, κάποια μικροεργαλεία ή laser και μπορούμε να οδηγήσουμε τα δάκρυα να πέφτουν μέσα στη ρινική κοιλότητα, και έτσι να λυθεί το πρόβλημα. Ο ειδικός χειρουργός με το ενδοσκόπιο και τα μικροεργαλεία προσεγγίζει την περιοχή των βλεφάρων -δακρυϊκής συσκευής του οφθαλμού διά της ρινικής κοιλότητας.
Αυτή η τεχνική έχει πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας (95%) και, σε αντίθεση με την παλαιότερη τεχνική, που λέγεται εξωτερική ασκορινοστομία, μπορεί να δώσει σημαντικά πλεονεκτήματα:
• δε γίνεται καμία τομή στο δέρμα του προσώπου και δεν μπαίνουν ράμματα όπως στην εξωτερική ασκορινοστομία, την παλιά μέθοδο,
• ο ασθενής φαίνεται σα να μην έχει χειρουργηθεί,
• είναι ανώδυνη,
• ο ασθενής μπορεί να κινητοποιηθεί γρήγορα και να αποκατασταθεί γρήγορα η ποιότητα της ζωής του.
Στην περίπτωση όπου συνυπάρχουν όλες οι αιτίες (φλεγμονή οφθαλμού με χαλαρό βλέφαρο και φραγμένο δακρυϊκό πόρο), χρειάζεται σύνθετη αντιμετώπιση από τον ειδικό χειρουργό, ώστε να διορθωθούν οι αιτίες σε μια εγχείρηση κατά την οποία θα διενεργηθούν όλες οι επεμβάσεις.
Οι ασθενείς με δακρύρροια χρειάζεται να έχουν πλήρη εκτίμηση, έτσι ώστε να εντοπιστεί η ακριβής αιτία και να αποφασιστεί το ακριβές πλάνο της θεραπείας. Οι σύγχρονες μέθοδοι εξασφαλίζουν το υψηλότερο επίπεδο διάγνωσης και αντιμετώπισης από τον ειδικό βλεφάρων, δακρυϊκής συσκευής και κόγχου.
