Γράφει ο Κώστας Πλάντζος...Μακρύς ο δρόμος εξυγίανσης για την εταιρεία που οδηγείται σε ιδιωτικοποίηση και έχει αρνητική καθαρή θέση 400 εκατ. και καταγγελία δύο ομολογιακών δανείων ύψους 32 εκατ. ευρώ...
Με στόχο την ταχεία ιδιωτικοποίησή της και την απορρόφηση του μέγιστου αριθμού εργαζομένων από τον μελλοντικό επενδυτή, η κυβέρνηση καταθέτει αρχές της εβδομάδας τα τελικά σχέδια συμβάσεων για τους δύο ανεξάρτητους παράλληλους διεθνείς ανοιχτούς διαγωνισμούς που διενεργούνται από το ΤΑΙΠΕΔ για τα περιουσιακά στοιχεία του Ελληνικού Δημοσίου και την ειδική διαχείριση της ΛΑΡΚΟ, προκειμένου οι τρεις μνηστήρες της να υποβάλουν δεσμευτικές προσφορές εντός 30 ημερών, έως τον Μάρτιο.
Από το 1962 η ΛΑΡΚΟ ξεχωρίζει ως η μοναδική παραγωγός βιομηχανία νικελίου στην Ε.Ε.
Η συγκυρία είναι κρίσιμη όμως για την εταιρεία και για τους 3.500 άμεσα ή έμμεσα εξαρτώμενους από αυτή εργαζομένους σε πέντε νομούς της χώρας:
■ Η διεθνής αύξηση στην τιμή του νικελίου μετά από 14 χρόνια θυμίζει ότι η εταιρεία έχει χάσει ανάλογες ευκαιρίες που είχε για επενδύσεις πριν από το 2010. Και γι’ αυτό καταδικάστηκε να υπολειτουργεί σε συνθήκες απαξίωσης, ζημιών ή και τραγικών απωλειών ζωής εργαζομένων.
■ Η αύξηση του κόστους ενέργειας και η έλλειψη επενδύσεων -επί μισό αιώνα- που θα έδιναν δεκαετίες ζωής στο εργοστάσιο και στα κοιτάσματα (π.χ. υδρομεταλλουργία) αυξάνουν το κόστος και μειώνουν το ενδιαφέρον των επενδυτών για τη δεύτερη πιο ενεργοβόρα επιχείρηση της χώρας. Σε περίπτωση που δεν ολοκληρωθεί η μεταβίβαση του 75% του ενεργητικού της εταιρείας μέσω των διαγωνιστικών διαδικασιών, ο νόμος ορίζει ότι η εταιρεία τίθεται σε πτώχευση.
Απ’ το κακό στο χειρότερο
Ο δρόμος για την εξυγίανση και τις επενδύσεις που έχει ανάγκη η ΛΑΡΚΟ ήταν έως τώρα δύσκολος.
Σε απόλυτους αριθμούς, η κατάσταση της εταιρείας όπως την παρέλαβε η σημερινή κυβέρνηση το καλοκαίρι του 2019 ήταν:
■ Μηδενικά ταμειακά διαθέσιμα.
■ Αρνητική καθαρή θέση 400 εκατ. ευρώ λόγω συνεχών ζημιογόνων χρήσεων. Ο τελευταίος δημοσιευμένος ισολογισμός της ήταν του 2014. Και ενώ συνέχιζε τη λειτουργία της με αρνητικά ίδια κεφάλαια από το 2008, το 2019 είχε επιπλέον ζημίες 90 εκατ. ευρώ.
■ Ληξιπρόθεσμα χρέη μισό δισ. σε προμηθευτές, εργολάβους, τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ. Τα μισά από αυτά (240 εκατ. ευρώ) συσσωρεύτηκαν την πενταετία 2015-2019. Μόνο στη ΔΕΗ η οφειλή έχει φτάσει στα 352 εκατ. ευρώ, από 145 εκατ. το 2012. Η οφειλή αυξανόταν κάθε μήνα 5-5,5 εκατ. ευρώ, γι’ αυτό και η ΔΕΗ απέστειλε εξώδικο για διακοπή παροχής ρεύματος.
■ Καταγγελία δύο ομολογιακών δανείων από την Τράπεζα Πειραιώς, ποσού 32 εκατ. ευρώ, πλέον τόκων υπερημερίας. Το κράτος βοήθησε στο παρελθόν τη ΛΑΡΚΟ χωρίς αποτέλεσμα. Αντιθέτως, η Ελλάδα καταδικάστηκε για αυτό και έτσι η ΛΑΡΚΟ πρέπει να επιστρέψει τα χρήματα στο Δημόσιο, ενώ όσο δεν το κάνει η χώρα καλείται να πληρώσει και πρόστιμα.
Συγκεκριμένα:
■ Η Ελλάδα καταδικάστηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το 2014 για παράνομες κρατικές ενισχύσεις 136 εκατ. προς τη ΛΑΡΚΟ. Επειδή δεν ανακτήθηκαν από το κράτος, από το 2015 έως τώρα έχουν φτάσει στα 170 εκατ. ευρώ μαζί με τα πρόστιμα.
■ Επιπλέον το Ελληνικό Δημόσιο έχει καταδικαστεί με εφάπαξ πρόστιμο 5,5 εκατ. ευρώ, αλλά και με πρόστιμα μη συμμόρφωσης 4,3 εκατ. ευρώ για κάθε εξάμηνο καθυστέρησης που η ΛΑΡΚΟ δεν επιστρέφει τα λεφτά – που δεν έχει, άλλωστε, να δώσει.
Ιδιωτικοποιήσεις στα χαρτιά
Για να αποφύγει τα πρόστιμα και το λουκέτο, το 2019 με επιστολή του ο τότε υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος ενημέρωνε την Κομισιόν ότι «αρκετοί πιθανοί επενδυτές έχουν ήδη ανεπίσημα εκφράσει ενδιαφέρον […]
Η Ελληνική Δημοκρατία είναι έτοιμη να εξετάσει τέτοιες προτάσεις στο πλαίσιο διαφανών και ανοιχτών διαδικασιών». Ακόμη, τόνιζε ότι τυχόν «ξαφνικός θάνατος» και ρευστοποίηση θα ήταν «εξαιρετικά ανεπιθύμητα», ακριβώς λόγω της επακόλουθης απώλειας των θέσεων εργασίας.
Στο πλαίσιο αυτό, μετά και την καταδικαστική απόφαση για ανάκτηση των παράνομων κρατικών ενισχύσεων, οι συμβάσεις εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ δεν μεταφέρονται στον υποψήφιο επενδυτή.
Για το μέλλον τους, οι λύσεις που εξετάζει η κυβέρνηση κινούνται σε τρεις κατευθύνσεις:
1η Για το σύνολο των εργαζομένων: Αποζημίωση απόλυσης με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και δημοσιονομικό κόστος 20 εκατ. ευρώ.
2η Για τους ηλικίας 55 ετών και άνω: Ειδικό προσυνταξιοδοτικό καθεστώς, καταβολή αποζημίωσης απόλυσης και προγράμματα κοινωφελούς εργασίας έως τα 62, με καταβολή μισθού για όλη την περίοδο.
3η Για όσους δεν αξιοποιηθούν από τον νέο ιδιοκτήτη: Ειδικό πρόγραμμα εργασίας «Γέφυρα».
Οι οικισμοί
Ειδικό κεφάλαιο δυσχερειών και αντιστάσεων αποτελούν οι δύο οικισμοί του εργοστασίου σε Λάρυμνα Φθιώτιδας και Αγιο Ιωάννη Ευβοίας.
Οι ιδιώτες επενδυτές ζητούν την εκκένωσή τους, κάτι που δεν έχει γίνει δεκτό από την κυβέρνηση.
Ωστόσο, από τα 641 σπίτια/κτίσματα, μόνο τα 352 χρησιμοποιούνται ως κατοικίες από πραγματικά εργαζομένους.
Αντιθέτως:
■ 21 λειτουργούν ως εμπορικά καταστήματα, σούπερ μάρκετ, ψιλικά, κέντρο αισθητικής κ.τ.λ. Και όλα με «δωρεάν παραχώρηση», χωρίς αντίτιμο.
■ 19 χρησιμοποιούνται από συνταξιούχους πρώην εργαζομένους που καλούνται να αποχωρήσουν.
■ 66 παραχωρήθηκαν σε τρίτους, εργολάβους κ.λπ. που δεν έχουν πλέον σχέση με τη ΛΑΡΚΟ αλλά συνεχίζουν να κάνουν χρήση.
■ 53 αποθήκες, όπου τοποθετούνται ακόμα και ψυγειοκαταψύκτες, εκμεταλλευόμενοι το δωρεάν ρεύμα του οικισμού. Ολα τα παραπάνω η ΛΑΡΚΟ τα παρέχει δωρεάν, χωρίς χρηματικό αντάλλαγμα.
Ενώ η εταιρεία χρωστά 350 εκατ. στη ΔΕΗ, τους προσφέρει δωρεάν ρεύμα, νερό και πετρέλαιο θέρμανσης.
Επιπλέον, τον Μάρτιο του 2020 βρέθηκαν υπεράριθμοι και υψηλά αμειβόμενοι υπάλληλοι, αλλά και περιπτώσεις προσαυξήσεων μισθών και επιδομάτων αδείας για εργασία νύχτας, Κυριακής ή ετοιμότητα που δεν είχε παρασχεθεί.
Άλλοι αμείβονταν υψηλότερα από τους προϊσταμένους τους, συχνά δηλώνοντας ότι ήταν σε υπηρεσία ετοιμότητας.
Σε μία περίπτωση μάλιστα εργαζόμενος έπαιρνε διπλό επίδομα, διευθυντή και προϊσταμένου ταυτόχρονα!
