Στη δημοσιότητα δόθηκε το νέο νομοσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση μετά τις αποκαλύψεις για τη λειτουργία της ΕΥΠ και των παράνομων λογισμικών...Το νέο νομοσχέδιο περιλαμβάνει αλλαγές στην επιλογή του Διοικητή της, «φίλτρα» για τις παρακολουθήσεις των πολιτικών προσώπων, νομοθετική πρόβλεψη για τα κακόβουλα λογισμικά.
Το νομοσχέδιο θα μείνει στη διαβούλευση μέχρι τις 22 Νοεμβρίου και στη συνέχεια θα το παρουσιάσει στη Βουλή ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με προδιαγεγραμμένη άλλη μία σύγκρουση κορυφής.
Όπως ανέφερε η κυβέρνηση:
«Σκοπός του σχεδίου νόμου, όπως αναφέρεται στο πρώτο κεφάλαιο, είναι:η θωράκιση και ο εκσυγχρονισμός της διαδικασίας άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 19 του Συντάγματος,
η βελτιστοποίηση της δράσης της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών,
η προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών από λογισμικά παρακολούθησης,
η οργανική και λειτουργική αναβάθμιση του επιπέδου κυβερνοασφάλειας στη χώρα, και
η αποτελεσματικότερη προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Αντικείμενο του νόμου είναι:
η εξαντλητική ρύθμιση της διαδικασίας άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών,
η αναδιάρθρωση της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών,
ο ποινικός κολασμός της εμπορίας, κατοχής και χρήσης απαγορευμένων λογισμικών παρακολούθησης,
η σύσταση και λειτουργία Επιτροπής Συντονισμού για θέματα Κυβερνοασφάλειας,
και η τροποποίηση των εθνικών ρυθμίσεων ενσωμάτωσης στην εθνική έννομη τάξη της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών».
---------------------------
Ωστόσο το μείζον ζήτημα που αποτέλεσε το κεντρικό σημείο της πολιτικής αντιπαράθεσης όλο αυτό το διάστημα, και αφορά το δικαίωμα του παρακολουθούμενου να μάθει τους λόγους της παρακολούθησής του, αν και προβλέπεται στο σχέδιο νόμου, όχι μόνο δεν ικανοποίησε την αντιπολίτευση αλλά ξεσήκωσε νέο γύρο αντιδράσεων.
Με το νέο σχέδιο νόμου αναγνωρίζεται το δικαίωμα ενημέρωσης του παρακολουθούμενου αλλά μόνο μετά την παρέλευση τριετίας και με συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Η τελική απόφαση ανήκει σε μία τριμελή επιτροπή στην οποία θα συμμετέχει ο επικεφαλής της ΕΥΠ, ο Πρόεδρος της ΑΔΑΕ και ο αρμόδιος Εισαγγελέας. Η όποια απόφασή τους θα λαμβάνεται χωρίς χρήση πρακτικών και χωρίς να φαίνεται η μειοψηφούσα άποψη, αν υπάρχει. Αν η επιτροπή αποφασίσει αρνητικά, τότε ο ενδιαφερόμενος έχει δικαίωμα να επαναλάβει την αίτηση μετά από ένα χρόνο.
Αντιδράσεις κομμάτων και νομικών
Η πρόβλεψη για παρέλευση τριών συγκέντρωσε και τις μεγαλύτερες αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης με τον ΣΥΡΙΖΑ να κάνει λόγο για νομοσχέδιο συγκάλυψης και ομερτά που θέλει να επιβάλει ο Μητσοτάκης έως τις εκλογές, ενώ το ΠΑΣΟΚ διά στόματος Νίκου Ανδρουλάκη εκφράζει μία αρχική ικανοποίηση αλλά διαφωνεί κάθετα με το όριο της τριετίας και να ζητά να χυθεί άπλετο φως εδώ και τώρα.
Την ίδια στιγμή νομικοί εκφράζουν αμφιβολίες τόσο για το αναφερόμενο χρονικό όριο όσο και για το γεγονός ότι τα «φίλτρα» προστασίας προκειμένου να αρθεί το απόρρητο των επικοινωνιών αφορούν μόνο πολιτικά πρόσωπα και όχι απλούς πολίτες, αλλά και για το εύρος των λόγων εθνικής ασφάλειας που επιτρέπουν την παρακολούθηση.
ΣΥΡΙΖΑ: «Επισημοποίηση ομερτάς»
«Το σχέδιο νόμου του κ. Μητσοτάκη για τις παρακολουθήσεις αποτελεί νομοθετική ταφόπλακα στην προσπάθεια να έρθει η αλήθεια στο φως», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, και προσθέτει ότι «επιβεβαιώνει με πανηγυρικό τρόπο την ενοχή του».
Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ακόμη ότι «ο κ. Μητσοτάκης επιχειρεί την επισημοποίηση της ομερτά και τη θεσμοθέτηση της επιχείρησης συγκάλυψης του σκανδάλου» και εξηγεί: «Παρά τις επισημάνσεις των ευρωπαϊκών θεσμών και της ΑΔΑΕ, παρά την αντίθεση σύσσωμης της αντιπολίτευσης φέρνει ένα έκτρωμα για να μπορέσει να κρυφτεί για τρία χρόνια. Δεν επαναφέρει σε ισχύ τη διάταξη που κατάργησε και μάλιστα αναδρομικά για την δυνατότητα ενημέρωσης του παρακολουθούμενου. Αντιθέτως, προβλέπεται ότι σχετικό αίτημα μπορεί να διατυπωθεί τρία χρόνια μετά από τη λήξη της παρακολούθησης».
Κλείνοντας σημειώνει: «Με άλλα λόγια, μέχρι τις εκλογές, δεν θα ξέρουμε ποιος ήταν ο λόγος εθνικής ασφάλειας για τον οποίον παρακολουθούνταν όχι μόνο ο κ. Ανδρουλάκης ή ο κ. Κουκάκης, αλλά και όσα άλλα θύματα παρακολουθήσεων από το Predator ενδεχομένως βρίσκονταν και σε παράλληλη επισύνδεση από την ΕΥΠ».
Ανδρουλάκης: «Διαφωνώ κάθετα με την παρέλευση τριετίας»
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ σε συνέντευξή του στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του MEGA, έκανε λόγο για δικαίωση των όσων κατήγγειλε το τελευταίο διάστημα για την παρακολούθησή του το γεγονός ότι η κυβέρνηση αναγκάζεται να φέρει ένα διαφορετικό νομοσχέδιο για τη λειτουργία της ΕΥΠ.
«Ο πρωθυπουργός για μήνες ήταν αρνητής της πραγματικότητας…και τώρα φέρνουν ένα σχέδιο νόμου που αλλάζει τον τρόπο έγκρισης των παρακολουθήσεων πολιτικών προσώπων και αλλάζουν και το πλαίσιο ενημέρωσης» προσέθεσε. Διαφώνησε ωστόσο κάθετα με τον όρο της παρέλευσης τριετίας έως ότου μάθει το θιγόμενο πρόσωπο τους λόγους της παρακολούθησής του και ζήτησε να υπάρξει η πρόβλεψη για ανδρομική ισχύ του νομοσχεδίου.
«O Μητσοτάκης θα πάει στις εκλογές με φως και όχι με σκοτάδι» ανέφερε και τόνισε ότι θα χρησιμοποιήσει κάθε νόμιμο μέσο για να μάθει για τους λόγους της παρακολούθησής του.
Αντιδράσεις έρχονται και από τον νομικό κόσμο, που επισημαίνουν αντισυνταγματικότητα στον ορισμό της «εθνικής ασφάλειας», απουσία πλέγματος προστασίας για τους πολίτες και μη ουσιαστική αλλαγή στο καθεστώς του εισαγγελέα της ΕΥΠ.
Ο καθηγητής Ξενοφών Κοντιάδης σε ανάρτησή του στο facebook σημειώνει:
Τέσσερις πρώτες αντιδράσεις για το νομοσχέδιο:
Η δυνατότητα ενημέρωσης του παρακολουθούμενου 3 χρόνια μετά την παρακολούθηση είναι ασυμβατή με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι η καταστροφή του υλικού θα γίνεται μόλις 6 μήνες μετά την παύση ισχύος της σχετικής εισαγγελικής διάταξης, καθιστώντας την ενημέρωση αλυσιτελή.
Ο ορισμός της «εθνικής ασφάλειας» που προβλέπει το νομοσχέδιο είναι αντισυνταγματικός ως εξαιρετικά ευρύς, σε αντίθεση προς το άρθρο 19 παρ. 1 του Συντάγματος που επιτάσσει στενή ερμηνεία.
Η Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών δεν αποκτά τον συνταγματικά αρμόζοντα ρόλο στον έλεγχο της διαδικασίας άρσης του απορρήτου. Η ανεξάρτητη αρχή που συνέβαλε καθοριστικά στην αποκάλυψη του σκανδάλου των παρακολουθήσεων παραμένει υποβαθμισμένη, παρά τις σχετικές συνταγματικές ρυθμίσεις.
Το καθεστώς του ειδικού εισαγγελέα της ΕΥΠ διατηρείται ως έχει: «Iδρυματοποιημένος» και πρακτικά ενσωματωμένος στον μηχανισμό της. Οι οργανωτικές αλλαγές στην ΕΥΠ είναι επουσιώδεις, εκτός από την πρόβλεψη ότι καταργείται η δυνατότητα απόρρητων συμβάσεων στο διαβόητο Κέντρο Τεχνολογικής Υποστήριξης, Ανάπτυξης και Καινοτομίας.
Πέντε «μελανά» σημεία αναδεικνύει και ο δικηγόρος Θανάσης Καμπαγιάννης
Ως «εθνική ασφάλεια» ορίζονται πλέον τα πάντα (μέχρι και η προστασία του περιβαλλοντος και η δημόσια υγεία!).
Η εισαγγελική διάταξη άρσης του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας μένει ανώνυμη και αναιτιολόγητη. Αντί για μία αναιτιολόγητη εισαγγελική διάταξη, θα έχουμε πλέον… δύο αναιτιολόγητες εισαγγελικές διατάξεις! Κουβέντα για δικαστικό συμβούλιο.
Η ενημέρωση του θιγόμενου παραπέμπεται στις καλένδες μετά από τρία χρόνια! Διοικητής ΕΥΠ και Εισαγγελέας της ΕΥΠ μπορούν να την μπλοκάρουν, με μειοψηφία την ΑΔΑΕ. Στο μεταξύ, σε έξι μήνες όλο το υλικό της παρακολούθησης μπορεί να έχει καταστραφεί.
Σκανδαλωδώς, η μόνη παραπάνω προστασία που νομοθετείται αφορά τα πολιτικά πρόσωπα για τα οποία πλέον θα χρειάζεται άδεια του Προέδρου της Βουλής. Και με τον νόμο πλέον, δύο μέτρα και δύο σταθμά: άλλα για τους πολιτικούς και άλλα για τους πολίτες.
Και το καλύτερο: νομιμοποίηση για το κράτος των λογισμικών τύπου Predator, του οποίου τη δυνατότητα προμήθειας από την ΕΥΠ η κυβέρνηση νομοθετεί πλέον και επίσημα με προεδρικό διάταγμα.
